Devamını Oku »
Kitap Adı: Ayetullah'ın
Topları İran'ın ve İslam Devrimi'nin Öyküsü
Yazar Adı: Muhammed
Hasaneyn Heykel
Yayınevi: Boran
Yayınları
Basım Tarihi: Ağustos
2024
Çeviren: Özgür
Tutsaklar
Kitabını
İndirmek İçin Tıklayınız
Halkın Sesi
Kütüphanesi İçin Tıklayınız
Kitaba dair
not:
Okumakta
olduğunuz “Ayetullah’ın Topları” kitabı, Özgür Tutsaklar tarafından özenle ve
emekle çevrisi yapılmış olup halkımıza sunulmuştur.
Kitabın birinci
baskısı “Dar Eş-Şuruk (Gündoğumu Yayınevi)” isimli yayınevi tarafından 1982 yılında
yapılmıştır.
Lakin bu kitap,
yayınevinin 1983 tarihli üçüncü baskısı olan kitabından bizzat çevirisi
yapılmıştır.
Tüm halkımıza Boran Yayınları adına iyi okumalar diliyoruz!
Türkçe
Baskıya Önsöz
“Ayetullah’ın
Topları” kitabı 1979 yılında gerçekleşen İran İslam Devrimi’ni, onu
hazırlayan koşulları İran’ın tarihine de özet şeklinde değinerekanlatıyor.
İran İslam
Devrimi ABD’nin Ortadoğu’daki en önemli vurucu güçlerinden birini, Şah rejimini
yıktı. Döneminde emperyalizme vurulmuş güçlü bir darbeydi. O günden itibaren
inişli çıkışlı da olsa bölgede Amerikan politikalarına sorun çıkaran bir
ülkedir İran. O nedenle sürekli şekilde ABD’nin mbargolarına maruz kalmakta, “şer üçgeni”,
“değiştirilecek rejimler” gibi listelerinde sürekli yer almaktadır.
ABD/AB
emperyalistlerinin sürekli diplomatik baskıyla, kimi zaman İsrail tarafından
ülke içinde operasyonlar yapılarak, kimi zaman Hint Okyanusu’nda gemileri ABD
tarafından taciz edilerek, kimi zaman Kasım Süleymani gibi en önemli
komutanlarını ABD eliyle haydutça katledilerek teslim alınmaya çalışılıyor
İran.
Ülke içinde “STK’lar”
ve Halkın Mücahitleri gibi işbirlikçileşmiş örgütler aracılığıyla halkın
haklı tepkileri emperyalist kanala yönlendirilmeye çalışılmakta, bunlar da
emperyalistler tarafından finanse edilmektedir.
Diğer yandan,
emperyalizme karşı tavrında yalpalansa da İran Suriye’de, Lübnan’da, Yemen’de
emperyalizme karşı savaşanları desteklemektedir. Bu da emperyalizmin tepkisini
daha çok çekmektedir. İran’ın bu desteğinin tarihsel arka planında Şiilik
düşüncesi vardır.
1979’da “İran
politik devrimiyle doruğa çıkan İslam radikalizminin temel dinamiği olan Şiilik
tarihsel olarak dini-siyasal otoritenin uzağında kalan ve baskı altında tutulan
kesimleri çatısı altında toplamıştır.
İkinci sınıf
görülen ve sürekli baskı altında tutulan bu kesimler için Şiilik bir çeşit
sığınak ve toplumsal muhalefet zeminidir.” (Haklıyız Kazanacağız)
Ancak bu
sığınak ve toplumsal muhalefet zemini sınıf karakterinden dolayı güçlü
değildir.
Dünya
görüşünün, yani İslam’ın “doğal sonucu olarak kapitalist ilişkilere karşı çıkarak
tasfiye edebilecek ve ortaya alternatif koyabilecek bir durumu yoktu. Devam
eden ve tasfiye gücüne sahip olmadığı kapitalist ilişkiler, Molla rejiminin her
zaman emperyalizmle tekrar bütünleşmesinin zeminini yaratmaktadır” (Haklıyız
Kazanacağız).
Nitekim İran
İslam Devrimi’nin üzerinden 45 yıla yakın zaman geçmiş ve İran’da kapitalist
ilişkiler daha da güçlenmiştir. Geçen yıllar içinde İran İslam rejiminin
emperyalizme karşı tavrı sürekli inişli çıkışlı olmuş ve genelde emperyalist
sistemle bütünleşme eğilimini sürdürmüştür.
Diğer yandan
İran’daki Molla rejiminin halkın ekonomik, sosyal, siyasal hiçbir sorununu
çözemeyeceği pratikte de görülmüştür. Bugün İran’da yoksullar daha yoksul,
zenginler daha zengindir ve iktidar bir avuç Mollanın elindedir. Kürt, Türk,
Arap halkları ulusal baskı altındadır.
Dolayısıyla
Mollaların anti-emperyalistliği konjonktüreldir, yani dönemin ürünüdür. Fakat
bu böyle diye anti-emperyalist tavır aldıkları yadsınamaz. Bu tavırlarıyla
ezilen halklar safında oldukları da… Kendi halkına karşı baskıcı yaklaşımları
mahkûm edilmeli, emperyalizme karşı tavırları desteklenmelidir.
İşte, Muhammed
Hasaneyn Heykel bu kitapta kendi bakışıyla Mollaları ve İran İslam Devrimi’ni
anlatmıştır.
Muhammed
Hasaneyn Heykel kimdir?
1923 Kahire
doğumlu bir yazardır. 1957-1974 yılları arasında Mısır’ın ünlü yurtsever
gazetesi El-Ahram [Piramitler]’in genel yayın yönetmenliğini yaptığı dönemde
ünlenmiştir.
Dönemin Mısır
Cumhurbaşkanı Cemal Abdülnasır’ın yakın dostu ve güvendiği kadrolardan biridir.
El-Ahram’ın başına bu nedenle getirildi. Muhammed Hasaneyn Heykel kısa dönemli
bakanlıklar yaptı dönem dönem. Mısır’ı temsilen görüşmelere katıldı.
Abdülnasır’dan
sonra Mısır Cumhurbaşkanlığına gelen Enver Es-Saadat’in izlediği ABD yanlısı
politikayı eleştirdiği için Al-Ahram’dan uzaklaştırıldı. Mısır’la ‘İsrail’
arasında imzalanan Camp David Anlaşması’na da karşı çıktı. Es-Sedat tarafından
hapse atıldı.
Ancak Es-Sedat
öldükten sonra hapisten çıkabildi. Kısacası Muhammed Hasaneyn Heykel Arap
Milliyetçisi, Nasırcı, Arap tarihinin dönüm noktalarında gazeteci-tanık olarak
bulunmuş, hatta bazılarında resmi veya gayri-resmi diplomatik misyonlar da
üstlenmiş, kendine has üslubu ile tanıklıklarını yazmış, ekol yarat mış bir
gazeteci yazardır. Yazarın bir kıs mı Türkçeye de çevrilmiş onlarca kitabı vardır.
Kahire Dosyası,
1973 Arap-İsrail Savaşı, Öf-Al-Ahram binasının dış cephesinde bulunan M.
Heykel’in bakır levhası kenin Sonbaharı… bunlardan sadece birkaç ta- nesidir.El-Ahram,
Rose El-Yousfi, Egyptian Gazette, Aher Sea, El-Ahbar gibi Arapça, İngilizce birçok
gazetede yazarlık, yöneticilik yaptı. Heykel Orta- doğu’nun, Mısır’ın yakın tarihini
anlatan birçok kitaba ve araştırmaya imza atmış, El-Cezire tele- vizyonunda uzun
süre boyunca “Heykel’le Birlik- te” programında siyasi yorumculuk yapmıştır.
Yazdıkları
tabii ki tanıklıklarıyla beraber siyasi bakış açısını yansıtır.
Kullandığı kavramları
buna göre tercih etmiştir. Dolayısıyla çeviride bunu elden geldiğince yansıttık.
Bu kavramlardan biri de yazarın “Karşı darbe” tanımlamasıdır. İlerici
darbelere (Abdülnasır vb.) “devrim” derken, emperyalizm ve
işbirlikçilerinin tezgâhladığı karşı-devrimci cuntalardan ise “karşı-darbe” diye
söz etmiş.
Bu kavramlaştırmada
yazarın devrime bakışı, orduyu bir ülkede düzen değişikliği için temel ve karşı
konulamaz bir güç olarak göre siyasi anlayışı belirleyicidir. Kitabın okunmasını
kolaylaştırmak için “karşı- darbe” dediği yerlerde “darbe” şeklinde
çevirmeyi yeterli gördük.
Bazı yerlerde
konusu daha net anlaşılması için köşeli parantezler
“[]” ekledik.
Bu parantezlerin tümü çevirmenin açıklamalarıdır.
Yazarın birçok cümlesinde
açıklama yaparken “–” işareti kullanımı genel dilbilgisi kurallarına
aykırıdır. Yine de üslubuna sadık kalmak adına çeviride tire işaretini yazarın kullandığı
şekilde kullanmaya özen gösterdik.
Kitabı
neden çevirdik? Neden okunmalı?
Bu kitap İran
İslam Devrimi’ni belli yönleriyle ele alıyor.
Özellikle Şah
Rıza, El-Humeyni ve Arap ülkeleri çevresinde dönen ilişkileri anlamak açısından
çok yararlıdır. Asıl önemi ise tarihsel bir sürecin Arap halkları gözünden nasıl
göründüğünü, hangi sosyal, kültürel, dini, tarihi… dinamikleri harekete geçirdiğini
ve duygu dünyasın- da nasıl izler bıraktığını ortaya koymasıdır. Muhammed Hasaneyn
Heykel Arap halklarının ve bölgenin tarihi ile ilgilenen kimsenin ihmal edemeyeceği
bir yazardır.
Bismillahirrahmanirrahim
“Olsaydı
etkim Allah gibi yıldızlar üzerinde
Bir iz
bırakmazdım yıldızlardan geriye
Yıldızlar
yaratırdım olduğu yerde dönen
Ve özgürlük
severler nasıl isterse öyle giden”
(Ömer
Hayyam Rubailerinden)
“Papanın kaç
tümeni var?”
(Stalin’e
atfedilen bir söz)
“Allah
aşkına söyle… kimmiş bu El-Humeyni?!!”
(İmparatoriçe
Ferah, Nisan 1978)
0 Reviews