Sovyetler ‘den Bugüne Afişlerle Ajitasyon-Propaganda Sovyet Afişler-1

Kitap Adı: Sovyetler ‘den Bugüne Afişlerle Ajitasyon-Propaganda Sovyet Afişler-1

Derleyen ve Türkçeye Uyarlayan: TAVIR-Halk Sınaması Emekçileri

Yayınevi: TAVIR YAYINLARI

Basım Tarihi: EYLÜL 2024

 

Kitabını İndirmek İçin Tıklayınız

Halkın Sesi Kütüphanesi İçin Tıklayınız

 

Önsöz – Tanıtım;

“Ajitasyon-Propaganda” denildiğinde veya işittiğimizde aklımıza ne gelir?

Muhakkak siyasi bir çağrışım vermektedir, değil mi?

Propaganda ve ajitasyon, sınıflar mücadelesinin ayrılmaz bir parçasıdır.

Tanım olarak propaganda; “Herhangi bir düşünceyi yaymak için gösterilen her türlü çaba…”dır ve ‘yaymak’ anlamına gelen ‘propagare’sözcüğünden türetilmiştir.

Dolayısıyla, sınıflar mücadelesinde yer alan her sınıf ve siyasal güç, düşüncelerini yaymaya çalışacağı için, propaganda da siyasal yaşamın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.

Evet, genel anlamıyla siyasette bu dili-üslubu kullanmaktayız. Oysa yaşamın her alanında, en basit bir ürünün pazarlanmasında dahi kullanılmaktadır.

Tabi biz siyasi-toplumsal yanını ele alacağız.

Elinizde tuttuğunuz bu kitapçıkta da bizzat bunu amaçlamaktayız.

Öncelikle, Türkçeye de başka bir dilden gelen bu iki ve birbirinden ayrılmaz tanımı açıklamak istiyoruz…

Ajitasyon: Duyguları Örgütleyip Eyleme Sevk Etmek;

Propaganda: Düşüncelerimizi Örgütleyip Eyleme Sevk Etmek Demektir!

Sınıfsal mücadelemizde de bu iki kavram “ajitasyon ve propaganda” olarak birlikte anılır ve uygulanır. Sınıf savaşımızın, mücadelemizin olmazsa olmazıdır.

Geçmişten günümüze, her dönemde dünyanın birçok yerinde ajitasyon ve propaganda birçok araç ve yöntemle halka seslenmenin, halka ulaşmanın kuşkusuz en önemli aracı olmuştur. Yeri geldi edebiyatla, yeri geldi mimariyle, renklerle, işaretlerle ve elbette çizimle uygulandı; binleri, milyonları harekete geçiren, savaştıran araç oldu. Ve afişler-posterler, çizimler-karikatürler…

Sanat, halkımıza ulaşmanın kuşkusuz en önemli aracıdır; müzik, edebiyat, tiyatro, halay-halk oyunları-dans, heykel, mimari ve resim.

Halkımız görerek veya duyarak bunlara ilgi duyacak ve harekete geçecektir.

Elbet yapmakta olduğumuz sanatın içeriği halkla bütünleşmesi için gündemden ve halk gerçekliğinden kopuk olamaz, anlaşılması zor veya karmaşık olmamalı, en basit, en yalın haliyle hedef kitle olan hal kımıza kolaylıkla anlatabilmeli ve kavratabilmelidir ajitasyon ve propaganda aracımız.

Devrimci propaganda ve ajitasyon ise, devrime dair, devrimci mücadeleyi geliştirecek her şeyi, doğru biçim ve araçlarla kitlelerin gündemine sokmayı, rahat anlaşılabilecek ve etkileyici şekilde kitlelere taşımayı hedefler.

Sovyetler Birliği De Sosyalizmi Kurarken, Yeni İnsanı Yaratma Mücadelesinde İdeolojiyi Afişleriyle Günlük Yaşama Taşımıştır.

Yol Gösterme, Örnek Olma, Yanlışa Karşı Doğrunun Propagandasını Yapma, İdeolojik Şekillenmeyi Sağlamak Gibi Görevlerle Afişler Hayatın İçinde Yerini Bulmuştur.

Sadece Emperyalizme Karşı Değil, Günlük Yaşamda Da Sosyalizmin, Kolektivizmin Propagandası Yapılmıştır.

Bunları neden açıklıyoruz?

Çünkü tarihte, Sovyet Sosyalist Cumhuriyet Birliği’nde sosyalizmin emeği bunu başarmıştır.

“Sovyet afişleri” diye tanımlanan ve günümüzde de çoğu zaman yazılanları anlamasak dahi çizimlerdeki açıklık, netlik ve estetik nedeniyle kavramamız zor olmamıştır.

Lakin bu kitapçık ile halkımıza ‘yabancı’ gelen afişleri Türkçeye uyarlayarak sunmak istiyoruz.

Şunun da bilgisini eklemek istiyoruz; Sovyetlerde okuma yazma bilmeyen milyonlar bu afişlerle de eğitilmiştir. Yani birçok Sovyet afişini yazısız görmemiz veya tek bir sloganla görmemiz o dönemin gerçekliğini kavramamızı sağlamaktadır.

Afişler bir eğitim aracına dönüşmüştür. Sosyalizmin propagandası yapılmıştır.

Neden böyle bir şey yaptık?

Sosyalizmin yarattığı tüm değerleri benimsiyoruz ve geçmişten geleceğe taşımak istiyoruz.

Aynı zamanda geçmişin deney ve deneyimlerinden yararlanarak mücadelemizde etkili birer araç olarak kullanmak istiyoruz.

Düşman tarafından kesintisiz olarak sürdürülen baskı, sansür, yasaklama saldırısına karşı Sovyet sosyalist gerçekliğini tam yerinden anlatmak istiyoruz.

Evet, yaptığımız araştırma ve sorgulama sonucunda ülkemizde resim sanatında başka bir dilden Türkçeye uyarlanan eserlerin eksikliğini görerek böyle bir uyarlama yapmak istedik.

Neden Sovyet afişleri?

Bolşeviklerin Tüm Birlik Komünist Partisi’nin (5-14 Ekim 1952’deki 19. Parti Kongresi’nde Sovyetler Birliği Komünist Partisi olarak değiştirilmiştir)

Ajitasyon ve Propaganda Departmanının 1920’lerin başında; karşı-devrim ve burjuva propagandaları yasaklanarak tamamen halk için Marksist-Leninist ideolojinin yaygınlaşmasını ve propagandasını esas alan karar doğrultusunda özel alanlar oluşturuluyor. Bu karar birçok sanat alanını kapsamaktadır; çizim de bunların en önemli ayak larından biri oluyor.

Her sürece göre yaratılan eserlerin yansıra ağırlıklı olarak siyasi afişler, eğitim-toplumsal afişler, Büyük Vatanseverlik Savaşı konulu afişler, sosyalist gerçekçilik, anti-faşist, anti-emperyalist, ABD ve savaş karşıtı, Siyonizm karşıtı, direnen dünya halklarını öven ve halk kurtuluş mücadelelerini destekleyen çizimler ve elbette bunlara ek olarak dönemin üretilen yerli ürünlerinin reklamları, marka duyuruları vb. de yapılmaktaydı.

Uyarlayıp derlediğimiz bu birinci kitapçıkta da ele almış olduğumuz toplam 18 adet afiş bulunmaktadır. Konuları ise; sosyalist gerçekçilik, ajitasyon ve propaganda, toplumsal, eğitim, anti-faşist, ABD ve savaş karşıtı çizimlerdir.

Çizimleri yapan çizerler hakkında da bilgilendirmeler yaparak sosyalizmin sanata ve sanatçıya verdiği değeri de göstermek istedik.

Bununla ilgili de kaynaklarından araştırmalar yaparak halkımıza tamamen somut ve yerinden gerçekleri aktarmak istedik. Belki çoğunun ismini ilk defa duyacaksınız, kimisini hiç bilmiyor olsanız bile çizimi bundan sonraki yaşamınıza bir örnek olacaktır.

Tabi kimi çizerler de bir süre sonra iç düşmanlarına yenilerek halktan ve düşüncelerinden de kopmuştur. Fakat sosyalizmin yarattığı kişilik döneminden olduğu için çizimlerini yine halkımıza sunmak istedik.

Sovyet afişleri uyarlaması-derlemesi ile ajitasyon ve propagandayı sürdürüyoruz.

Ajitasyon ve propaganda kitleleri bilinçlendirir, eğitir ve örgütler.

Biliyoruz ki mücadele ajitasyon ve propagandayla kitleselleşir, kitleler bilinçlenir.

Ve devrim ancak ve ancak bilinçli, örgütlü halk tarafından gerçekleştirilebilir.

Elinde kitapçığı tutan tüm okurlarımıza iyi okumalar diliyoruz…

TAVIR